Asset Publisher Asset Publisher

Łoś - Las łęgowy

29.06.2020 | Witold Lewandowski

Łoś i las łęgowy

Łoś (Alces alces)

Łoś jest największym ssakiem z rodziny jeleniowatych żyjącym w Polsce. Samiec (byk) osiąga wagę do 750 kg, wysokość w kłębie do 2,5m. Okazałe poroże, często w formie łopat, byk zrzuca i odbudowuje co roku. Samica (łosza, klępa) jest mniejsza i osiąga masę do 400 kg. Rodzi co roku 1 do 3 młodych zwanych cielakami lub łoszakami. Jest roślinożercą, żywi się chętnie roślinami wodnymi, ale też trawami, turzycami, pędami i liśćmi oraz owocami. Zimą zjada pędy i korę drzew iglastych. Dorosły osobnik potrzebuje nawet do 50 kilogramów pokarmu dzienne. Żyje do 25 lat.

Liczebność łosia na terenie nadlesnictwa szacowana jeest na około 40 sztuk. Co roku kilka sztuk gine w kolizjach z samochodami. jadąc przez las nalezy zachować dużą ostrożność.

Siedlisko przyrodnicze o nazwie las łęgowy tworzy się na terenach nadrzecznych, w zasięgu wód powodziowych. Charakterystyczne dla niego są okresowe zalewy. Rosnące na tym żyznym siedlisku drzewa osiągają pokaźne rozmiary Głównym gatunkiem lasotwórczym jest dąb szypułkowy, a domieszkowymi olcha czarna, jesion wyniosły, wiązy, klony, lipa drobnolistna, brzoza. W podszycie znajdziemy bez czarny, głóg, kalinę koralową, trzmielinę, czeremchę zwyczajną. Gatunki runa najczęściej występujące w lasach łęgowych to kuklik zwisły, gajowiec żółty, pokrzywa, ziarnopłon wiosenny, podagrycznik pospolity, bluszczyk kurdybanek, miodunka ćma. Uroczysko Zieleń obejmuje około 55 ha lasów łęgowych.

Asset Publisher Asset Publisher

Zurück

Jadalna czy śmiertelnie trująca?

25.05.2021 | Zbigniew Boczek

Wiosenne grzyby - Piestrzenica kasztanowata (Gyromitra esculenta)

Dość pospolicie występujący na nizinach Europy grzyb z rodziny krążkownicowatych o wyjątkowym wyglądzie, nazywany potocznie babieusz, babie uszy lub babiuch. Rośnie na ziemi w uprawach leśnych, młodnikach, ale również w prześwietlonych starodrzewach sosnowych na glebach piaszczystych. Częściej można go spotkać w czasie mokrych wiosen – takich, jaką właśnie mamy, od kwietnia do początku czerwca. Posiada kapelusz, jeśli można go tak nazwać, od 3 do 10 cm średnicy. Jest zazwyczaj koloru brązowego o różnej intensywności, niejednokrotnie bordowo-brązowy, nieregularny, pomarszczony przypominający fałdy mózgowe. Trzon biały w środku jest pusty, nieregularny, powykręcany u podstawy szerszy, zazwyczaj spłaszczony. Grzyb jest bardzo delikatny, kruchy o przyjemnym smaku i zapachu młodych orzechów.

Od kilku lat nie widziałem piestrzenic, mimo że jestem w lesie praktycznie codziennie. Zapewne powodem były, ostatnimi laty, suche wiosny. W tym roku pojawiło się ich sporo w różnych miejscach. Ostatnio takie ilości widziałem bardzo dawno temu, w okolicach roku 2002/2003. Przyszedł mi wtedy do głowy pomysł, żeby ich nazbierać i w jakiś sposób sobie przygotować. Byłem wprost przekonany i pewnie tak było, że grzyby te jadłem pracując w latach 90. w leśnictwie Zdrojki. Gdy miałem już je przygotowane, coś mnie tknęło i zacząłem szukać informacji o nich w atlasie grzybów. To, co wtedy przeczytałem, mnie zszokowało! Okazało się, że grzyb, którego wcześniej kilkukrotnie miałem „przyjemność” jeść to gatunek trujący i nie wolno go spożywać pod żadną postacią. Niestety cały mój zbiór wyrzuciłem. Nie odważyłem się ich świadomie zjeść.

W nazwie łacińskiej tego grzyba jest pewien paradoks. Pierwszy człon jego nazwy Gyromitra świadczyć może o tym, iż grzyb ten zawiera gyromitrynę, śmiertelnie trującą, lotną substancję, i tak jest faktycznie. Przymiotnik esculenta zaś - znaczy jadalna. W taki oto sposób mamy piestrzenicę jadalną, która w rzeczywistości jest trująca.

Bardzo podobna do kasztanowatej jest piestrzenica olbrzymia, która ponoć nie zawiera gyromitryny. Jest ona jednak o wiele rzadsza, w Polsce zagrożona wyginięciem, a dokładne jej rozpoznanie wymaga użycia specjalistycznego sprzętu. Ponoć bywa też mylona ze smardzami.