Asset Publisher Asset Publisher

Bobry i ich działalność

29.06.2020 | Witold Lewandowski

Bóbr to zwierzę wzbudzające mieszane uczucia, jest zarówno budowniczym jak i niszczycielem

Bóbr europejski (Castor fiber) jest gryzoniem żywiącym się wyłącznie pokarmem roślinnym. Od wiosny do jesieni zjada rośliny zielne, a od października korę, cienkie pędy drzew liściastych. Na zimę magazynuje gałęzie drzew i krzewów. Nad brzegami zbiorników i cieków wodnych spotykamy ścięte w charakterystyczny sposób drzewa i krzewy. Na małych ciekach wodnych buduje tamy tworząc rozlewiska. Domem rodziny bobrowej jest „żeremie” lub głęboka ziemna nora. Żeremie to budowla w formie kopca wznoszona z gałęzi trawy i błota. Wejście znajduje się zawsze pod wodą, zapewniając bobrom bezpieczeństwo.

Las Zieleń zamieszkuje jedna rodzina bobrów licząca około 6 sztuk. Młode (zazwyczaj 1-2 sztuki) rodzą się latem i pozostają z rodzicami 2 lata. Potem szukają dla siebie nowych siedlisk.

Domem i magazynami zapasów są nory wykopane w skarpach starorzecza Niwa. Przy niskim stanie wód widoczne są wejścia, które zwykle są pod wodą.

Asset Publisher Asset Publisher

Zurück

Jadalna czy śmiertelnie trująca?

25.05.2021 | Zbigniew Boczek

Wiosenne grzyby - Piestrzenica kasztanowata (Gyromitra esculenta)

Dość pospolicie występujący na nizinach Europy grzyb z rodziny krążkownicowatych o wyjątkowym wyglądzie, nazywany potocznie babieusz, babie uszy lub babiuch. Rośnie na ziemi w uprawach leśnych, młodnikach, ale również w prześwietlonych starodrzewach sosnowych na glebach piaszczystych. Częściej można go spotkać w czasie mokrych wiosen – takich, jaką właśnie mamy, od kwietnia do początku czerwca. Posiada kapelusz, jeśli można go tak nazwać, od 3 do 10 cm średnicy. Jest zazwyczaj koloru brązowego o różnej intensywności, niejednokrotnie bordowo-brązowy, nieregularny, pomarszczony przypominający fałdy mózgowe. Trzon biały w środku jest pusty, nieregularny, powykręcany u podstawy szerszy, zazwyczaj spłaszczony. Grzyb jest bardzo delikatny, kruchy o przyjemnym smaku i zapachu młodych orzechów.

Od kilku lat nie widziałem piestrzenic, mimo że jestem w lesie praktycznie codziennie. Zapewne powodem były, ostatnimi laty, suche wiosny. W tym roku pojawiło się ich sporo w różnych miejscach. Ostatnio takie ilości widziałem bardzo dawno temu, w okolicach roku 2002/2003. Przyszedł mi wtedy do głowy pomysł, żeby ich nazbierać i w jakiś sposób sobie przygotować. Byłem wprost przekonany i pewnie tak było, że grzyby te jadłem pracując w latach 90. w leśnictwie Zdrojki. Gdy miałem już je przygotowane, coś mnie tknęło i zacząłem szukać informacji o nich w atlasie grzybów. To, co wtedy przeczytałem, mnie zszokowało! Okazało się, że grzyb, którego wcześniej kilkukrotnie miałem „przyjemność” jeść to gatunek trujący i nie wolno go spożywać pod żadną postacią. Niestety cały mój zbiór wyrzuciłem. Nie odważyłem się ich świadomie zjeść.

W nazwie łacińskiej tego grzyba jest pewien paradoks. Pierwszy człon jego nazwy Gyromitra świadczyć może o tym, iż grzyb ten zawiera gyromitrynę, śmiertelnie trującą, lotną substancję, i tak jest faktycznie. Przymiotnik esculenta zaś - znaczy jadalna. W taki oto sposób mamy piestrzenicę jadalną, która w rzeczywistości jest trująca.

Bardzo podobna do kasztanowatej jest piestrzenica olbrzymia, która ponoć nie zawiera gyromitryny. Jest ona jednak o wiele rzadsza, w Polsce zagrożona wyginięciem, a dokładne jej rozpoznanie wymaga użycia specjalistycznego sprzętu. Ponoć bywa też mylona ze smardzami.