Zima to trudny czas dla ptaków trudno znaleźć im cokolwiek do jedzenia, Poszukiwania na mrozie pochłaniają znacznie większe ilości cennej energii. W lesie pokrytym śniegiem często możemy spotkać wróble, mazurki, sikory, dzięcioły, kawki, gawrony, kosy, kwiczoły oraz ich kuzynów. Aby pomóc im w przetrwaniu ciężkich zimowych warunków - niskiej temperatury i opadów, trzeba je dokarmiać.

Ptaki często przylatują w pobliże naszych domów, gdyż wiedzą doskonale, że mogą spodziewać się "darmowej stołówki". Jeśli już zdecydujemy się na zimowe dokarmianie ptaków - róbmy to regularnie. Ptaki szybko przyzwyczajają się do takiego źródła pokarmu i dłuższe przerwy w dostarczaniu im pożywienia mogą być dla nich niebezpieczne.

Przedstawiamy wam ABC zimowego dokarmiania ptaków:

1. Kiedy zacząć dokarmianie ptaków?

Ptaki zaczynamy dokarmiać tylko wtedy, gdy pokrywa śnieżna uniemożliwia im żerowanie. Podczas bezśnieżnej zimy ptaki powinny radzić sobie same, bez naszej pomocy. Początkowo wykładamy niewiele pokarmu, aby się nie zepsuł. Dokarmianie kończymy z wraz z nadejściem wiosny (przed końcem kwietnia). Nie rozpoczynajmy dokarmiania ptaków zbyt wcześnie, gdyż zaburza to wędrówkę łabędzi i kaczek, powodując ich pozostawanie w Polsce i późniejsze problemy w przetrwaniu zimy.

2. Karmnik dla ptaków

Warto umieścić w ogrodzie karmnik dla ptaków. Kupienie lub zrobienie go z drewna nie powinno stanowić większego problemu. Rozmiary karmnika powinny być dostosowane do wielkości ptaków. Karmnik należy czyścic z resztek pokarmów i odchodów. Karmnik powinien zabezpieczać pokarm przed rozwianiem, zasypaniem i zamoczeniem - musi mieć daszek chroniący pokarm przed deszczem i śniegiem oraz osłonę przed wiatrem. Jednocześnie powinien zapewniać ptakom bezpieczeństwo - tzn. swobodny przylot i odlot (ucieczkę). Pamiętajmy, że karmnik może przyciągać drapieżniki (np. koty), dlatego umieśćmy go tak, aby utrudnić dostanie się im do niego. Powinien być zamocowany solidnie do podłoża lub drzewa, aby nie spadł podczas silnych wiatrów.

3. Czym karmić ptaki?

Do karmienia ptaków używamy tylko naturalnych produktów - nie przetworzonych przez człowieka! W sklepach bez trudu zdobędziemy kasze, zboża, płatki owsiane, ziarna słonecznika, konopi, dyni, orzechy, suszone owoce oraz gotowe mieszanki nasion dla dzikich ptaków. Dla wielu ptaków przysmakiem jest tłuszcz zwierzęcy (słonina lub łój), a także zalane roztopionym tłuszczem nasiona i orzechy. Pamiętajmy jednak, aby słonina nie wisiała zbyt długo (ok. 2 - 3 tyg.), gdy zjełczeje zaszkodzi ptakom.

Zimowe dokarmianie przyciąga różne gatunki ptaków. Trudno określić skład uniwersalnego pokarmu dla wszystkich, gdyż każdy z nich lubi co innego:

• Łabędzie i kaczki jedzą ziarna zbóż, drobno pokrojone warzywa, w trakcie surowej zimy specjalny granulat dla ptaków wodnych. Chleb (wyłącznie świeży i rozdrobniony) może stanowić tylko uzupełnienie pokarmu! Karmienie wyłącznie pieczywem (przez kilka miesięcy) prowadzi do chorób układu pokarmowego!
• Gołębie, sierpówki, kawki i gawrony jedzą grubą kasza, pszenicę, a także czerstwe, białe pieczywo pokrojone w kostki o wielkości 1 cm.
• Sikory jedzą surową słoninę, łuskane nasiona orzechów włoskich, słonecznika (łuskane lub w łupinach) oraz konopie.
• Kosy i kwiczoły jedzą przekrojone jabłka, mrożone owoce czarnego bzu, jarzębiny, ligustra, porzeczek, jagód, aronii. Należy unikać podawania suszonych owoców, gdyż pęcznieją w wolu, co w przypadku zjedzenia zbyt dużej ilości może być dla ptaka niebezpieczne.
• Wróble i mazurki - jedzą proso, drobne kasze, łuskany słonecznik.
• Dzwońce i zięby -  jedzą nasiona słonecznika i konopie.
• Trznadle -  jedzą proso, łuskany owies i płatki owsiane.

4. Czym NIE karmić ptaków?

• Ptaki są często dokarmiane w sposób przypadkowy i nieprzemyślany, a niewłaściwy rodzaj pokarmu powoduje więcej szkód niż pożytku. Głodne ptaki zjedzą wszystko, ale efekty mogą być tragiczne.
• Ptaków nie wolno karmić produktami solonymi - t.j. orzeszkami solonymi, soloną słoniną, słonym pieczywem ponieważ zimą utrudniony jest dostęp do wody pitnej. Bardzo niebezpieczny jest pokarm zepsuty (np. spleśniały chleb) lub pieczywo namoczone i zamarznięte.
• Nie wolno dawać ptakom nie ugotowanego pęczaku oraz innych pęczniejących w przewodzie pokarmowym ziaren i kaszy.
• Rośliny atrakcyjne dla ptaków
• Wiele roślin w ogrodzie chętnie jest odwiedzanych przez zimujące ptaki. Na szczególną uwagę zasługują rośliny, które jesienią obficie pokrywają się owocami. Warto o nich pamiętać dobierając rośliny do ogrodu przyjaznego ptakom.

  5. Rośliny atrakcyjne dla ptaków

Wiele roślin w ogrodzie chętnie jest odwiedzanych przez zimujące ptaki. Warto o nich pamiętać w trakcie projektowania ogrodu. Na szczególną uwagę zasługują rośliny, które jesienią obficie pokrywają się owocami.

Krzewy atrakcyjne dla ptaków:  berberys, cis, jałowiec, dereń, ligustr, czarny bez,kalina

Drzewa atrakcyjne dla ptaków:  czereśnia ptasia, jarzębina, leszczyna głóg, buk oraz drzewa iglaste.

Pnącza atrakcyjne dla ptaków: winobluszcz, bluszcz pospolity, winorośl.