Wydawca treści Wydawca treści

Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów

14.11.2017 | Paweł Miłosz Ficner

Ochrona gatunkowa roślin

W Nadleśnictwie Turek inwentaryzacja występowania roślin chronionych przeprowadzana jest corocznie w sposób ciągły. Nowe stanowiska inwentaryzowane są na drukach „Formularz informacyjny" i lokalizowane są na mapie analogowej. Prowadzony jest szczegółowy wykaz stanowisk roślin i zwierząt chronionych.

Zinwentaryzowano na podstawie dostępnej literatury i własnych obserwacji 13 gatunków roślin naczyniowych objętych ochroną ścisłą i 31 gatunków pod ochroną częściową.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 roku
w sprawie ochrony gatunkowej roślin w Nadleśnictwie Turek stwierdzono występowanie:

Ochrona ścisła:

Długosz królewski /Osmunda regalis/
Goździk pyszny /Dianthus superbus/
Pełnik europejski /Trollius europaeus/
Sasanka łąkowa /Pulsatilla pratensis/
Rosiczka okrągłolistna /Drosera rotundifolia/
Rojownik (rojnik) pospolity /Jovibarba sobolifera/
Mącznica lekarska /Arctostaphylos uva-ursi/
Lilia złotogłów /Lilium martagon/
Lilia bulwkowata /Lilium bulbiferum/
Mieczyk dachówkowaty /Gladiolus imbricatus/
Kosaciec syberyjski /Iris sibirica/
Storczyk męski /Orchis spinosa/
Jarząb brekinia /Sorbus torminalis/

Ochrona częściowa:

Widłak spłaszczony /Lycopodium complanatum/
Widłak jałowcowaty /Lycopodium annotinum/
Widłak goździsty /Lycopodium clavatum/
Widłak wroniec /Lycopodium selago/
Centuria pospolita /Centaurium umbellatum/
Goździk piaskowy /Dianthus arenarius/
Wawrzynek wilczełyko /Daphne mezereum/
Bagno zwyczajne /Ledum palustre/
Pomocnik baldaszkowaty /Chimaphila umbellata/
Gnidosz rozesłany /Pedicularis sylvatica/
Dziewięćsił bezłodygowy /Carlina acaulis/
Podkolan biały /Platanthera bifolia/
Kruszczyk szerokolistny /Epipactis helleborine/ (Stoplamek szerokolistny)
Gnieźnik jajowaty (Listera jajowata) /Neottia ovata/
Gnieźnik leśny /Neottia nidus-avis/
Śnieżyczka przebiśnieg /Galanthus nivalis/
Zimoziół północny /Linnaea borealis/
Cebulica dwulistna /Scilla bifolia/
Kukułka (storczyk) szerokolistna /Dactylorhiza majalis/
Grzybienie białe /Nymphaea alba/
Wilżyna ciernista /Ononis spinosa/
Kocanki piaskowe /Helichrysum arenarium/
Turzyca piaskowa /Carex arenaria/
Bobrek trójlistny /Menyanthes trifoliata/
Bielistka siwa /Leucobryum glaucum/
Modrzewnica zwyczajna /Andromeda polifolia/
Torfowce /Sphagnum sp./
Rokietnik pospolity /Pleurozium schreberi/
Płonnik pospolity /Polytrichum commune/
Gajnik lśniący /Hylocomium splendens/
Widłoząb miotłowy /Dicranum scoparium/

Na terenie Nadleśnictwa stwierdzono występowanie wymienionych poniżej chronionych gatunków grzybów, porostów i mszaków.

GRZYBY

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów na terenie Nadleśnictwa nie zinwentaryzowano gatunków grzybów wielkoowocnikowych, które objęte byłby ochroną ścisłą i częściową.

POROSTY

Rola porostów w zbiorowiskach leśnych jest dość istotna. Wspomnieć należy o roli glebotwórczej szczególnie w suchych borach i zbiorowiskach muraw piaskowych. Determinują występowanie wielu gatunków bezkręgowców, które odnajdują wśród porostów schronienie i pożywienie. Jednak najważniejszą rolę odgrywają w kształtowaniu mikrokilmatu leśnego. Są bardzo znaczącym rezerwuarem wody w lesie, szczególnie w borze chrobotkowym.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów na terenie Nadleśnictwa zinwentaryzowano występowanie niżej wymienionych gatunków:

Ochrona ścisła

Brodaczka kępkowa /Usnea hirta/

Ochrona częściowa

Chrobotki
- Chrobotek reniferowy /Cladonia rangiferina
- Chrobotek leśny /Cladonia sylvatica
Płucnica islandzka /Cetraria islandica/

Ochrona gatunkowa zwierząt

Na terenie Nadleśnictwa Turek potwierdzono obecność 3 taksonów bezkręgowców
z załącznika II. Dyrektywy siedliskowej (zalotka większa, czerwończyk nieparek, trzepla zielona) oraz 25 objętych ochroną gatunkową.

Spośród 18. aktualnie żyjących w Polsce gatunków z gromady płazów na obszarze działania Nadleśnictwa Turek stwierdzono występowanie 13 z nich.

Na terenie Nadleśnictwa Turek występuje pięć taksonów gadów objętych ochroną ścisłą.

Występujące w zasięgu terytorialnym nadleśnictwa ptaki przedstawiono w tabeli 26 POP (116 gatunków). Listę gatunków stworzono w oparciu o materiały Programu Ochrony Przyrody z poprzedniego okresu gospodarczego, wyniki powszechnej inwentaryzacji siedlisk i gatunków z lat 2006-2007 oraz SDF-y opisujące obszary specjalnej ochrony ptaków położone w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Turek.

Gatunki zwierząt objęte ochroną strefową

Na terenie administrowanym przez nadleśnictwo, utworzonych jest obecnie 5 stref ochronnych bociana czarnego (leśnictwa: Brudzew, Czarny las 2 strefy, Uniejów, Wyszyna) oraz 4 strefy ochronne orła bielika (leśnictwa: Czarny las 2 strefy, Krwony, Grzymiszew).

Stanowiska bobra stwierdzono w leśnictwach: Czarny Las, Krwony, Linne, Uniejów, Grzymiszew, Kotwasice, Wrząca i Wyszyna. Nie stwierdzono obecności wydry
na terenie Nadleśnictwa Turek.

Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Wrotycz pospolity – niedoceniany sprzymierzeniec

28.07.2020 | Tadeusz Rosiak

Roślinę wykorzystuje się w medycynie naturalnej do leczenia chorób układu pokarmowego, chorób reumatycznych, stanów depresyjnych

Należy do rodziny astrowatych. Występuje w całej Europie i części Azji. W Polsce, jak świadczy z przymiotnika w nazwie, jest gatunkiem pospolitym. Nie o biologii tej rośliny chcę napisać a o jej niezwykłych właściwościach. Kwiatostany są piękne i często używane do bukietów z roślin świeżych i zasuszonych. Jednak przede wszystkim właściwości lecznicze tej rośliny są ważne. Wykorzystuje się ją w medycynie naturalnej do leczenia chorób układu pokarmowego, chorób reumatycznych, stanów depresyjnych. Istotny z medycznego punktu widzenia czynny związek roślinny to olejek eteryczny nazywany tujonem. Cechuje się on działaniem przeciwpasożytniczym. Zewnętrznie napar stosuje się na rany, wszy oraz świerzbowce. Właściwości lecznicze wrotyczu wynikają również z zawartości aksylaryny w roślinie. Stosuje się ją w leczeniu wirusa opryszczki. Sama roślina jak i leki z niej sporządzane mają jeszcze wiele innych zastosowań. Ja pragnę podzielić się z Państwem tymi praktycznymi, wynikającymi z doświadczenia.

My – leśnicy - przyzwyczailiśmy się do życia i pracy w otoczeniu owadów i pajęczaków. Jednak wiele osób wzmianka o meszkach, komarach czy kleszczach odstrasza od spacerów po lesie. Wrotycz w tym zakresie jest naszym sprzymierzeńcem. Ziele wydziela charakterystyczny zapach, który jest wyjątkowo nieprzyjemny dla mrówek, much, komarów, mszyc, moli, kleszczy. Pisząc o samolecznictwie wśród zwierząt wspomniałem, że ptaki przynoszą do gniazd świeże gałązki wrotyczu. Wszystkim znane szpaki wcierają w pióra olejki eteryczne tej rośliny. Czynią to by pozbyć się pasożytów.

Cała medycyna ludowa opiera się na podglądaniu natury. Sposobów na wykorzystanie tej rośliny jest wiele, zacznę od najprostszych. Bukiet polnych kwiatów wśród których znajdują się kwiatostany z żółtymi koszyczkami jest nie tylko piękny ale odstrasza owady. Przed spacerem wystarczy natrzeć rozdrobnionymi kwiatkami skórę lub wykąpać się w naparze. Uroczo wygląda damski kapelusik lub czapeczka dziecka ozdobiona tymi kwiatkami. Gdy robimy piknik lub biwakujemy na łonie przyrody pod koc lub podłogę namiotu dobrze jest podłożyć kilka pędów tej rośliny.

Tej wiosny w naszym ogrodzie przy leśniczówce siewki warzyw niszczyły masowo pojawiające się mszyce. Koper i kolendrę zjadły doszczętnie. Posiałem więc powtórnie i gdy powschodziły opryskałem wywarem z wrotyczu. Zabieg był bardzo skuteczny, zginęły mszyce i brązowe, żarłoczne pluskwiaki (Halyomorpha halys), które od niedawna pojawiły się w naszym kraju i nie mają jeszcze polskiej nazwy. Moja wnuczka nazwała je ”rabarbarowcami” bo w ogródku córki upodobały sobie to warzywo.

Natura stawia przed nami wiele progów, ale oferuje też sposoby by je pokonać. Cała roślina jest trująca dla ludzi, więc przy jej stosowaniu zalecana jest rozwaga.